به گزارش آوای استقلال، داستان ورود تجهیزات کمک داور ویدیویی به ایران از سال گذشته آغاز شد، از آن روزها که زمزمه هایی به گوش رسید مبنی بر این که فیفا اصرار دارد بازی های انتخابی جام جهانی و همچنین بازی های لیگ برتر و حرفه ای با این سیستم برگزار شود. آن روزها موضوع را کسی جدی نگرفت تا این که شهریور ماه وقتی همه سرگرم بازی ایران و سوریه بودند، فدراسیون فوتبال با انتشار فراخوانی روی پایگاه اینترنتی خود از شرکت هایی که مجوز فیفا را دارند و یا دارای نمایندگی از شرکت های مورد تایید فیفا هستند خواست با رعایت یک سری شرایط سخت و صعب العبور(!) در مناقصه واگذاری خرید و نصب این تجهیزات در فوتبال ایران شرکت کنند. شرایط به حدی سخت بود که تنها یک شرکت ایرانی برای حضور در مناقصه پاکت داد که همین یک پاکت هم هرگز باز نشد!
فدراسیون از سه شرکت دارای مجوز درخواست اجاره کرد
سپس فدراسیون فوتبال با این ادعا که فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا به عنوان نهادهای بالادستی ایران را ملزم کرده اند برای بازی با کره جنوبی VAR داشته باشد، ترک تشریفات گرفت تا مستقیم وارد عمل شود. ابتدا گویا از جمع ۱۵ شرکتی که مجوز فیفا را دارند، فقط یک شرکت هنگ کنگی، یک شرکت روسی که با لیگ روسیه قرارداد دارد و همکار کمیته بین المللی المپیک بوده و یک شرکت آلمانی اعلام آمادگی کردند که البته در ادامه شرکت آلمانی با اعلام این که ماهیت تجهیزاتش امریکایی است و با توجه به تحریم ها نمی تواند تجهیزات امریکایی اش را وارد ایران کند، از این ماجرا خود را کنار کشید و وقتی روابط بین الملل فدراسیون فوتبال ایران به شرکت روسی نامه زد و درخواست تجهیزات اجاره ای برای بازی با کره جنوبی کرد، شرکت روسی مدعی شد خودش نمی تواند تجهیزاتی به ایران اجاره بدهد اما نماینده اش در ایران را به فدراسیون فوتبال معرفی و اعلام کرد فدراسیون می تواند از طریق این شرکت برای تهیه تجهیزات اقدام کند. شرکت روسی تامین کننده VAR در المپیک توکیو، المپیک زمستانی به میزبانی روسیه، لیگ روسیه، لیگ های سوئد و قزاقستان و … بود که در ایران هم نمایندگی داشت.
فدراسیون نه پاکت را باز کرد و نه حاضر به مذاکره شد
در این مرحله مشخص شد همان شرکتی که در مناقصه پاکت داده و پاکتش هم باز نشده، نماینده همین شرکت روسی است اما فدراسیون فوتبال باز هم حاضر به همکاری با این شرکت نشد. به گفته یک منبع آگاه، به نظر می رسد فدراسیون تصمیم خود را برای همکاری با شرکت هنگ کنگی گرفته بود چرا که وقتی نماینده شرکت روسی در ایران یکی از مدیران خود را به دیدار پسر عموی شهاب عزیزی خادم در بخش آی تی فدراسیون فرستاد تا اعلام کند همان طور که شرکت روسی توصیه کرد آنها آماده همکاری با فدراسیون هستند، این مدیر فدراسیون برخورد خوبی با مدیر شرکت ایرانی نداشت و حتی گلایه کرد این مدیر به چه حقی در جلسه آنلاین مدیران فدراسیون فوتبال با مدیران شرکت روسی حضور داشته است!
فدراسیون ست تاپ باکس هنگ کنگی را VAR بلژیکی معرفی کرد!
به هرحال فدراسیون فوتبال در قدم بعدی تصمیم خود مبنی بر همکاری با شرکت هنگ کنگی را اجرایی کرد و با این شرکت وارد مذاکره شد اما مشخص نیست چرا فدراسیون فوتبال این شرکت را بلژیکی معرفی کرده است؟ این شرکت هنگ کنگی است و حتی دفتر نمایندگی هم در بلژیک ندارد. شرکت هنگ کنگی وابستگی هایی هم به امریکا دارد و تنها ربط این شرکت به بلژیک این است که برای بازی با تیم ملی ایران در تهران، یک تکنسین از بلژیک به تهران فرستاد و البته به فدراسیون توصیه کرد یک نرم افزار بلژیکی را روی دستگاه این شرکت سوار کند!
یک تکنسین بلژیکی، یک تکنسین یونانی و دو اپراتور برای راه اندازی آزمایشی این دستگاه به تهران آمدند، دستگاهی که متاسفانه بیشتر به ست تاپ باکس شباهت دارد تا VAR و نمی توان از آن به عنوان کمک داور ویدیویی استفاده بهینه کرد!
۴۸ هزار یورو برای هیچ؛ این پول را از جیب تان بدهید
گفته می شود فدراسیون فوتبال برای ۴ بازی مقابل کره جنوبی، لبنان، عراق و امارات در ایران ۴۸ هزار یورو بابت اجاره همین دستگاه به شرکت هنگ کنگی که به شکل غیرقابل باوری بلژیکی نامیده می شود، پرداخت کرده است. ۴۸ هزار یورو برای هیچ چرا که این شرکت تنها یک دستگاه برای فدراسیون فوتبال فرستاده و هیچ دوربینی همراه این دستگاه نیست و در همین بازی ایران و کره جنوبی که سیستم کمک داور ویدیویی به شکل آف لاین مورد بررسی قرار گرفت، ۵ دوربین از تلویزیون قرض گرفته شد. همچنین فدراسیون فوتبال دیتا را هم برای سند و ریسیو از همراه اول تهیه کرد چرا که از نظر امنیتی امکان ندارد اجازه داده شود دیتا به سروری که خارج از ایران است، مرتبط باشد. با این حساب در واقع فدراسیون فوتبال این ۴۸ هزار یورو را دور ریخته و مشخص نیست آیا فدراسیونی که می گفت حاضر نیست از پول بیت المال یک ریال بابت بدهی های قبلی بپردازد، حاضر می شود این ۴۸ هزار یورو را هم از جیب خود بدهد و به پای بیت المال ننویسد؟ چراکه از این دستگاه اجاره شده از شرکت هنگ کنگی هیچ استفاده ای نصیب فدراسیون فوتبال نخواهد شد.
دخالت VAR آفلاین در بازی دروغ است، درست مثل الزام فیفا
بعد از اجاره این دستگاه از شرکت هنگ کنگی که فدراسیون علاقه دارد نام بلژیکی روی آن بگذارد، دو کارشناس از یونان و بلژیک به مدت ۸ روز و دو اپراتور دیگر به مدت ۴ روز به خرج فدراسیون فوتبال ما به ایران آمدند که هزینه سفر و اقامت آنها هم به اجاره ۴۸ هزار یورویی اضافه می شود و ما از این اجاره بهای سنگین بهره ای نمی بریم چرا که کنفدراسیون فوتبال آسیا که با شرکت «هاک آی» طرف قرارداد است اصلا علاقه ای به همکاری با این شرکت هنگ کنگی ندارد و مجوز استفاده از این سیستم در جریان بازی های خانگی تیم ملی مقابل لبنان، عراق و امارات را نمی دهد همان طور که مجوز استفاده از این سیستم را در بازی با کره جنوبی نداد! در بازی با کره جنوبی هیچ گونه استفاده ای از این سیستم نشد. خلاف آنچه حسن کامرانی فر در برنامه محمدحسین میثاقی گفت اصلا سیستم آف لاین حق دخالت در روند بازی را ندارد و فقط برای تست و آموزش است و باز هم خلاف آنچه در همین برنامه فوتبال برتر عنوان شد، به هعیچ وجه فیفا ما را ملزم نکرده حتما چند بازی var آف لاین داشته باشیم تا در ادامه به ما مجوز آنلاین بدهد!
ارائه دهنده تجهیزات تلویزیونی و پیمانکار فاکس نیوز
جدا از بحث بلااستفاده بودن این سیستم در بازی های ملی، در بازی های باشگاهی هم هر لحظه احتمال دارد تحت تاثیر تحریم های امریکا، این سیستم در ایران خاموش شود. اما این سیستم هنگ کنگی جدا از وابستگی اش به امریکا که به خاطر تحریم ها می تواند هر لحظه در جریان لیگ برتر ایران کار را زمین بگذارد و برود، ایرادهای اساسی دیگری هم دارد. به طور نمونه فیفا معتقد است این شرکت هنگ کنگی تنها ارائه دهنده تجهیزات تلویزیونی است و اصلا به تنهایی VAR نیست و برای آن که تبدیل به کمک داور ویدیویی شود نیاز به نرم افزارهای دیگری دارد! این شرکت پیمانکار فاکس نیوز است و در امریکا سه شبکه تلویزیونی دیگر را هم پوشش می دهد و پیمانکار لیگ دانشگاهی ایالات متحده هم به حساب می آید. این شرکت رزومه فوق العاده ضعیفی هم دارد و در حال حاضر تنها در حال راه اندازی تجهیزات خود در کشورهای تایلند و آرژانتین است و در هیچ کشور دیگری از تجهیزات این شرکت هنگ کنگی به عنوان VAR استفاده نمی شود چرا که کشورهای صاحب فوتبال آنها را در ردیف شرکت های اصلی نمی گنجانند.
سیستم هنگ کنگی نه خط آفساید دارد و نه خط دروازه!
سیستم کمک داور ویدیویی دو تکنولوژی VOL و GLT را هم تحت پوشش دارد که شرکت هنگ کنگی هیچ یک از این دو را تحت پوشش خود ندارد و ارائه نمی کند. VOL همان تکنولوژی خط آفساید است که شرکت هنگ کنگی به وضوح روی فاکتور خود نوشته ما این تکنولوژی را در اختیار نداریم و فدراسیون طرف قرارداد باید آن را از شرکت ثالث بخرد. قیمت این تکنولوژی خط آفساید ۱۸ هزار یورو است.
تصور کنید اگر قیمت دستگاه ۲۵ تا ۳۰ هزار دلار باشد، هر فدراسیون که با این شرکت هنگ کنگی کار می کند، باید ۱۸ هزار یورو هم هزینه نرم افزار VOL را بپردازد. گویا آن شرکتی که شرکت هنگ کنگی برای تامین نرم افزار VOL به ایران معرفی کرده بلژیکی است و با توجه به فاصله زمانی هنگ کنگ و بلژیک که ۶ ساعت با هم اختلاف ساعت دارند، فدراسیون برای برقراری ازتباط همزمان با پشتیبان سخت افزار در هنگ کنگ و پشتیبان نرم افزار در بلژیک به مشکل می خورد.
محصول نهایی شرکت هنگ کنگی طرف حساب فدراسیون فوتبال حتی تکنولوژی GLT یا همان گل لاین تکنولوژی (تشخیص عبور توپ از خط دروازه) را هم ندارد و بدتر این که این تکنولوژی اصلا قابل نصب روی این سیستم نیست. یعنی شاید بتوان با ۱۸ هزار یورو VOL را روی سیستم نصب کرد اما امکان نصب GLT اصلا وجود ندارد! اگرچه فیفا داشتن VOL و GLT را در بازی های داخلی کشورها الزامی نکرده ولی سیستمی که تکنولوژی تشخیص خط آفساید و تشخیص عبور توپ از خط دروازه را نداشته باشد کار را برای اپراتورهای سیستم سخت می کند و به اصطلاح این سیستم ناقص است.
۵۰ درصد گران تر می خریم، ۵۰۰ درصد گران تر راه اندازی می کنیم!
سیستم هنگ کنگی از لحاظ سیستم رادیویی هم دچار مشکل است. طبق قانون فیفا تمام مکالمات داخل اتاق فرمان VAR و تمام مکالمات اتاق فرمان با داور باید ضبط شود وسینک شده در اختیار ارگان ناظر بین المللی بازی قرار بگیرد ولی سیستم هنگ کنگی اصلا امکان سینک صدا را ندارد.
ایرادهای سیستم هنگ کنگی فقط در همین موارد خلاصه نمی شود. شاید اشکال اساسی در قیمت بالای این سیستم باشد. به طور میانگین قیمت سیستم های مشابه ۳۰ هزار یورو است و این سیستم با نرم افزاری که حتما باید روی آن سوار شود، ۴۳ هزار یورو آب می خورد. یعنی در مرحله خرید حدود ۵۰ درصد از سیستم های مشابه گران تر است اما همین گرانی در مرحله پیاده سازی به ۵۰۰ درصد می رسد!
دوربین هایی که برای این مدل VAR استفاده می شود باید فور کی باشد و ۶۰ فریم بر ثانیه ضبط کند. قابلیت زوم ۱۰ برابر هم باید داشته باشد. اسین مشخصات دوربین های تلویزیونی است. این سیستم نیاز به ۸ دوربین دارد (در مدل آفلاین که در ورزشگاه آزادی دیده شد تنها ۵ دوربین این سیستم را ساپورت می کرد اما به شکل آنلاین این سیستم نیاز به ۸ دوربین دارد و هر دوربین هم یک نیروی انسانی برای کنترل دوربین می خواهد. قیمت دوربین ها هم در بازار ۵ هزار دلار است. یعنی ۴۰ هزار دلار هم باید برای هر دستگاه هزینه شود که دوربین روی آن قرار بگیرد. این در حالی است که موردهای مشابه از دوربین های کامپکت استفاده می کنند که قیمت شان ۱۲۰۰ دلار است و نیاز به نیروی انسانی هم ندارد و به جای ۸ نیروی انسانی برای ۸ دوربین، به تنها یک یا دو اپراتور برای کنترل هر ۸ دوربین کامپکت نیاز است. همین مرحله سیستم های مشابه با ۹۶۰۰ دلار ۸ دوربین سوار می کنند و این مدل هنگ کنگی برای هشت دوربین ۴۰ هزار دلار هزینه روی دست فدراسیون می گذارد.
سیستم هنگ کنگی همچنین برای سینک کردن تصویر، در ازای هر دوربین به دو دستگاه واسط یا همان «تایم کد امبدر» نیاز دارد که قیمت هر یک از آنها ۶۰۰ یورو است. یعنی ۹۶۰۰ یورو هم هزینه جانبی دیگر روی دست فدراسیون خواهد گذاشت در حالی که در سیستم های مشابه سینک کردن تصویر در خود پنل اتفاق می افتد!
باز هم پای رابر دومان وسط است؟
معلوم نیست با این همه ایراد چرا فوتبال ما باید ۵۰ درصد گران تر خرید کند و در مرحله پیاده سازی زیر بار پرداخت ۵۰۰ درصد هزینه بیشتر برود و این سیستم هنگ کنگی را وارد ایران کند؟ اصلا چرا باید به جای اسشتفاده از یک سیستم پیشرفته، یک سیستم وصله پینه شده هنگ کنگی را خریداری کنیم و با معرفی آن به اسم سیستم بلژیکی تنها به این دلیل که قرار است یکی از چند نرم افزارش از بلژیک تهیه شود، آن را معتبر جلوه بدهیم؟
در جواب این سوال ها گفته می شود انگار باز هم پای رابر دومان و غلامرضا علیخانی وسط است. شایعه شده شریک تجاری حمیدرضا مهرعلی که در جام جهانی فوتسال در لیتوانی همراه شهاب عزیزی خادم بود، در قرارداد با شرکت هنگ کنگی هم نقش دارد.
ابهام بزرگ تر در ماجرای هنگ کنگی، بلژیکی!
رسانه طرفداری در حال بررسی نقش این شخص در ورود VAR به ایران است و تا روشن شدن ماجرا نمی تواند به طور قطعی اعلام کند فدراسیون این کار را به غلامرضا علیخانی سپرده ولی برخی منابع آگاه تاکید دارند شریک تجاری مهرعلی و رفیق صمیمی شهاب عزیزی خادم که شایعه شده در همین سفر اخیر به لیتوانی و چند کشور اروپایی دیگر، همراه آنها در چند کشور اقدام به ثبت شرکت کرده، در این توافق نقش برجسته ای دارد. علیخانی همان کسی است که فدراسیون فوتبال او را به عنوان مدیر رابر دومان نماینده آل اشپورت در ایران معرفی کرد. رابر دومان هم همان شرکتی است که طراح سوپر مارکت بوده اما فدراسیون فوتبال تهیه پیراهن از آل اشپورت را به آن واگذار کرده است!
اگرچه گفته می شود وزارت ورزش و جوانان و نهادهای نظارتی در حال بررسی زوایای پیدا و پنهان این توافق هستند اما امیدواریم فدراسیون فوتبال هم پاسخ قانع کننده ای برای این ابهامات داشته باشد، هرچند ابهام اصلی درباره هویت مدیر این شرکت هنگ کنگی است که در آینده حتما رسانه طرفداری به آن خواهد پرداخت!
