به گزارش آوای استقلال،روز یکشنبه یازدهم مهرماه تست داوران لیگ برتری برای حضور در لیگ بیست و یکم در ورزشگاه دستگردی تهران برگزار شد و در کمال تعجب چند داور باتجربه و باسابقه مثبت به این تست دعوت نشدند. وحید صالحی یکی از داوران بازمانده است که به طرز مشکوکی از لیست خارج شد. او امروز در استودیوی طرفداری حضور دارد.
قبل از اینکه سوالات را بپرسیم، بهتر است یک بیوگرافی کوچکی از خودتان بگویید.
من داور ملی فوتبال هستم و سال ۱۳۸۰ داوری را شروع کردم. دقیقا ۲۰ سال است داورم. از سال ۱۳۸۹ داور چهارم لیگ یک بودم. سال ۹۰ اولین سوتم در لیگ یک را زدم. از سال ۹۱ داور چهارم لیگ برتر در بازی راه آهن و شاهین بوشهر که اولین سوت موعود بنیادی فر بود، بودم. در این ده سالی که گذشته، متاسفانه دان گرید و آپگرید در لیگ برتر و لیگ یک شده ام.
نام شما در لیست اسامی داوران تست دهنده برای لیگ برتر نیست. چرا این اتفاق رخ داد؟
واقعیتش این است که مربوط به این کمیته است. ساختار داوری بسیار بیمار است. این قدر مشکلات زیاد است. به عنوان مثال، متدهای پیشرفت داوران ما کاملا مشخص است. یا فرضا پدر باید داور باشد. یعنی نسل قبل پدر می سوزد و نسل بعد پسر می درخشد. یا داور باید یک سری خدمات و سرویس ها به مسئولین بدهد و متملق باشد. البته این برای همه نیست ولی خوب یک سری با این روش ها پیشرفت می کنند که این خودش فساد است. در چند سال گذشته هم واقف هستید که استقلالی در کمیته داوران وجود ندارد و رئیس کمیته داوران با هیات ها بده بستان دارد. بنابراین بسیاری از داوران که بهتر و پیشرفته تر از من هم هستند، پیشرفت نمی کنند. رئیس کمیته داوران با بده بستان با هیات ها، ابلاغ را به آنجا می فرستد و در ازای آن، رای استان را از آن خود می کند. من در ۱۹ سال داوری ام فکر می کردم فضای جامعه داوری پاک است. یعنی هرکس راجع به داوری صحبت می کرد با یک گارد، طرفداری ویژه ای می کردم. گرچه که داوران بسیار پاک و معصومی داریم که به عشق داوری وارد این کار می شود ولی در سال بیستم داوری ام متوجه شدم که پشت پرده اتفاقات بسیار خوبی نمی افتد و داوران بر اساس آن پیشرفت می کنند.
واقعا عجیب است. یعنی پس از ۲۰ سال نباید در لیست ۱۰۰ داوری که حضور داشته اند باشید؟
جالب است بگویم که من فصل گذشته بازی پرسپولیس-سایپا در آزادی، پرسپولیس-نفت مسجدسلیمان در آزادی، گل گهر-استقلال در سیرجان، استقلال-پیکان در شهر قدس در تیم داوری بودم. در هفته سی ام صنعت نفت و ماشین سازی را خودم قضاوت کردم. دو فصل قبل بازی فولاد-تراکتور را قضاوت کردم. این ها سوابقم است که بدانید چقدر قضاوت دارم. الان بیست سال است داوری می کنم و فکر می کنم پس از بیست سال داوری را تمام کنم.
برای چه چنین تصمیمی دارید؟
به خاطر اینکه در سال بیستم متوجه شدم سطح فساد در داوری رشد کرده، دلال ها داور می چینند و وقتی این اتفاق می افتد، دلال ها ابلاغ می گیرند، داوران را دعوت می کنند و دعوت نمی کنند. یعنی اجازه نمی دهند داوری که ماموریت های آن ها را انجام نمی دهد، به لیگ برتر دعوت شود. من همیشه می گویم بازیکن خوبی که مربی اش دلال است، جایش روی نیمکت است.
یکی از آفت های فوتبالمان، نفوذ دلال هاست. قبلا فقط بازیکن جابجا می کردند. الان مربی جابجا می کنند و حتی مدیر هم می چینند. الان هم می گویید که داور می چینند. راهکار چیست؟ چطور باید فوتبال را از کنترل آن ها درآورد؟
همانطور که دلال ها مربی و بازیکن جابجا می کنند، قویا می گویم که برای داورها هم ابلاغ می گیرند. این سطح ابلاغ گرفتن ها با توجه به سطح داور متفاوت است. مثلا داوری که ابلاغ لیگ برتری نگرفته، او را تطمیع می کنند تا به او ابلاغ دهند. اگر داوری سوت زده باشد، به طمع اینکه برایش پخش مستقیم می گیرند و متاسفانه این وجود دارد.
کنجکاو هستم بدانم چطور این کار را می کنند یا نمونه عینی اش چگونه است. برای مخاطبان می توانید چند مصداق بیاورید با رعایت خط قرمزها که چه اتفاقی افتاده است؟
بله. من تا همین فصل گذشته، اصلا علت اینکه از این موضوع آگاه شدم این بود که آقایی آمد در دایرکت اینستاگرام من و از من خواست که با این ترفند که من برای شما بازی لیگ برتر می گیرم. و گفت چون من خودم پیشرفت نکردم، همیشه در وجودم این است که کسانی که به حقشان نرسیده اند، به حقشان برسند. گذشت و گذشت و اسامی چندین داور را آوردند در مکالماتی که با هم داشتیم و بعد مکالمات را در واتس اپ انجام دادند. بعد از چند وقت که گذشت، یک بازی را گفتند که این بازی را من برای تو گرفتم. بعد از اینکه ابلاغ را گرفتم، به من گفتند که من مشاور این تیم هستم و بازیکن این تیم بوده ام. این یک پیام برای من داشت. من متوجه شدم که اگر قرار است این بازی را قضاوت کنم، بازی در سطح جام حذفی بود و ایشان از شما توقع دارد. از آن جایی که هرکسی یک شیوه زندگی را در پیش می گیرد، حالا لطف خدا من رفتم و قضاوت خودم را کردم. دوتا بازیکن آن تیم را اخراج کردم. البته آن تیم برد. یکی از اخراجی ها دقیقه ۴۴ بود و دیگری ۸۸٫ ایشان که منتسب به آن تیم بود، آمد به من گفت دیدید که من از شما چیزی نمی خواستم، شما به نفع ما نمی خواهید بگیرید. فقط به ضرر ما نگیر. در صورتی که این حرف برای من که ۲۰ سال قضاوت کردم، متوجه ام که این حرف در پاک ترین حالت ممکن یعنی ایشان از ما تقاضا دارد که ۵۰-۵۰ را به نفع شان بگیرم. حالا من یک مثال می زنم. تیم مس کرمان با آلومینیوم اراک دو فصل گذشته به خاطر یک گل به لیگ برتر صعود نکرد. اگر دقت کنید، اگر شما فکر کنید که دلال ها داورهای تیم شما را بچینند، اولین حسنی که برای تیم شما دارد این است که خیالتان به عنوان مربی راحت است، بازیکن خیالش راحت است، سر همین ماجرای ۵۰-۵۰ خیال برخی مربیان و بازیکنان از داوری راحت است. یک امنیت خاطر پیدا می کنند، می دانند که ۵۰-۵۰ را اگر قرار باشد اخطار ندهد، می تواند ندهد. دستش باز است. این که عرض می کنم در سالم ترین حالت ممکن است که خودش هم فساد دارد و من به شما می گویم که این امنیت خاطری که برای مربی و بازیکن ایجاد می کند، به عنوان مثال بازیکنی که قرار است ۴ جلسه کارت بگیرد و محروم شود، چون داورهایی بودند که با ایشان مهربان بودند، باعث می شود ۷ جلسه بازی کند، ۸ جلسه بازی کند. بازیکن باکیفیت در اختیار تیم و مربی می ماند. جمع همه این اتفاقات می شود همان یک گلی که تکلیف دو تیم را مشخص می کند. یک تیم می رود به لیگ برتر و یک تیم نمی رود. من اسمی از تیم یا بازیکنی نمی آورم ولی نهادهای امنیتی، اطلاعاتی، کمیته اخلاق، حراست فدراسیون و … بخواهند من در خدمتشان هستم با مستنداتی که دارم.
بعد چطور شد آن ارتباطی که با آن شخص داشتید و با شما گرفته بود. قطع شد یا هنوز در ارتباط است؟
من با توجه به اینکه ۱۰ فصل است در لیگ یک قضاوت می کنم، بازی هایی که ایشان به من می گفت که برای شما گرفتم، چون می دانید فرایند رسیدن ابلاغ به داور این است که چند دست می چرخد. به دبیرخانه می رود و خیلی ها مطلع می شوند. شاید دو روز قبل ابلاغ صادر می شود و بعد از ۲ روز داور مطلع می شود. من اول فکر می کنم که ایشان فقط در حد یک مطلع و آگاه است. که به ایشان گفتم که این چیزهایی که شما به من می گویید این ها برای من خاطره است. این ها در مستندات من، در اسکرین شات های من وجود دارد. گفت که باشد اگر اینطوری فکر می کنید و دیگر ادامه نداد. ولی خب کنجکاوی من قطع نشد و من همچنان دنبال می کردم اسامی ای که ایشان در وویس ها و تماس هایی که با من داشتند می گفتند و من متوجه شدم که به عنوان مثال، در تیم ایکس و ایگرگ مشاور بودند. چون اسم دو تیم را آوردند در لیگ یک که مشاور بودند. دقت می کردم این هفته فلان داور و کمک داور می رود سر بازی تیم ایکس و فلان داور می رود سر تیم ایگرگ. هفته بعد دقت می کردم و می دیدم که جای این ها جابجا می شود. و ببخشید از کل جامعه داوری عذرخواهی می کنم که این حرف را می زنم. این گریبان همه داورهای ما را می گیرد. مربوط به آن داورانی که با امثال این آقایان در ارتباط هستند. داورانی که زیاد به آنها ابلاغ می دهند، یا نابغه هستند یا مامور. یعنی می روند که متاسفانه ماموریت خود را انجام بدهند.
خب چه چیزی این وسط می تواند داوران را اغفال کند؟ وعده مالی است، وعده بیشتر بازی گرفتن است، وعده پخش زنده است؟
این دیگر بستگی به میزان خودفروشی آن داور دارد. یک سری ها با یک ابلاغ خیلی سطحی شاید تن بدهند. یک سری ها پخش زنده دوست دارند و یک سری ها نیز شاید خدای نکرده بحث مالی باشد. من نمی دانم در همین ابلاغ می دانم. اگر امروز از من بپرسند که چنین چیزی وجود دارد، رد نمی کنم. یعنی امکان دارد که در این جامعه ای که زندگی می کنیم، چنین افرادی وجود دارند. اینکه بخواهیم داوری را تطهیر کنیم و بگوییم که همه خوب هستند، درست نیست. من خودم اطلاع دارم که نهادهای امنیتی می توانستند خیلی زیرکانه البته اگر دغدغه داشته باشند، مثل کالچوپولی دو سال بررسی کنند و داوران را رصد کنند تا متوجه بشوند که کی آمده است قضاوت کند و پاک و درست است و چه کسی به دنبال اتفاقات دیگر است. بزرگترین شاخص برای یک داور سلامت نفسش است. امیدوارم که به جای اینکه دنبال داوران جوان باشیم، دنبال داوران سالم باشیم.
خب بعد از اینکه ارتباط شما با آن دلال قطع شد، دیگر ابلاغ نگرفتید؟ و در فصل جدید هم دعوت نشدید در لیست داورانی که قرار است تست بدهند. فکر می کنید این به آن قضیه مربوط است؟
البته من چون در این ۲۰ ساله، سماجت من زیاده بوده است، یعنی دوستان من به من می گویند پیرمرد لیگ یک، تیمسار لیگ یک، کاپیتان لیگ یک. اینقدر که در لیگ یک ماندم، با سماجت سعی می کنم که حق خود را بگیرم. جوری که حتی بازی جام حذفی خیبر و صنعت نفت را در یک هشتم نهایی سوت زدم، با سماجت خودم و صحبت هایی که با دبیرکل وقت، آقای قنبرزاده داشتم، ایشان قانع شدند. بسیار فرد سالم و خوبی بودند. با ایشان صحبت کردم و به حق خود رسیدم و توانستم که بازی را سوت بزنم و خدا را شکر در فوتبال برتر هم هیچ صحنه اشتباهی از من نشان ندادند. البته نمی خواهم تعریف از خود بکنم، سوابق داوری من مشخص است. در بازی گل گهر و استقلال پشت دروازه استقلال بودم و دو پنالتی مستقلا برای استقلال گرفتم. بازی پرسپولیس و نفت مسجد سلیمان در دقیقه ۶ یک پنالتی را مستقلا برای پرسپولیس گرفتم که روی مهدی ترابی اتفاق افتاد. این ها چیزهایی است که وجود دارد و عملکرد من در فصل گذشته مشخص است. عین این است که صدای یک مظلومی یک جایی شنیده شده است و شما واقعا دغدغه عدالت خواهی دارید که به دادش برسید یا خیر. در وجودتان باید این موضوع باشد. و سوال شما باید بگویم که بله. کسانی که ابلاغ صادر می کنند، دلال هایی که ابلاغ می دهند، جلوی ابلاغ را می گیرند. دلال هایی که داوران را به لیگ برتر دعوت می کنند، آن هایی که جلوی دعوت را می گیرند. همان دلال جلوی انتخاب من برای داوری بازی ها را گرفت. اصلا نمی شود این ها را انکار کرد. دقیقا زمانی که مطلع شدم از این اتفاقات، یکی از دوستان من دیروز تماس گرفت و گفت که به ایشان تماس گرفتند و گفتند که برای فلان تیم شما به نفع شان قضاوت کنید. ایشان نپذیرفتند، از آن روز تا امروز در لیگ یک سوت نزدند. جالب است که از منابع غیرموثق فعلا شنیده ام که به لیگ یک هم دعوت نشده اند.
خب الان با این حساب اگر قرار است داور تهرانی به همین راحتی حذف شود از فوتبال، دیگر وای به حال داور شهرستانی. صدایش شاید کمتر برسد. سوالی که پیش می آید این است که چه کسانی سود می برند از این حذف داوران با تجربه.
به هرحال آنهایی که تن می دهند به خواسته های دلال ها سود می برند. دلال ها سود می برند، تیم هایی که اهل این روابط هستند سود می برند مربیانی که به جای این که دنبال کیفیت فنی خودشان باشند، به فکر مسائل پشت پرده و حواشی هستند سود می برند و آنهایی که در سلامت کار می کنند برایشان سخت است ولی من برای خودم این نگرشی بوده که بار کج به منزل نمی رسد و این شیوه زندگی من است به خاطر همین می گویم تو همیشه برای ساختاری که دغدغه عدالت ندارد یک بچه سر راهی هستی.
می دانم این سوال ممکن است برای مخاطب هم پیش بیاید. موردی هست در لیگ برتر بیستم خصوصا چون بیشتر در دید بوده و سطح اول فوتبال کشور است، اتفاقی افتاده که بتوانید تعریف کنید؟ نه با ذکر نام و تیم یا بازی بین کدام تیم ها بوده، فقط اینکه ماجرا و اتفاق مشکوک را تعریف کنید.
مصداق نمی آورم، به خاطر اینکه اگر نیاز باشد به صورت جزئی در نهادهای مربوطه صحبت می کنم ولی وقتی دلال ها ورود می کنند مطمئن باشید وقیحانه به عرصه داوری ورود می کنند. بدانید که لیگ دارد مهندسی می شود، دیگر فوتبال آن معصومیت و پاک بودن خودش را از دست می دهد، نمی خواهم شعار بدهم ولی اگر من اینجا هستم به دلیل است. یک، نجات داوران جوانی که بعد از من می آیند، وقتی من خودم ده سال در لیگ یک متوقف شدم وقتی می بینم داوران بعد از من نجات پیدا کنند، از این بابت که در ساختار فاسد نیفتند یعنی در این سیکل معیوبی که کسانی که یا متملق هستند یا سرویس های خاصی می دهند به مسئولین یا باید به عنوان مثال ژن خوب باشند یا باید با هیات ها بده بستون داشته باشند یا داورها با دلال ها ارتباط بگیرند. همه این ها مصادیق فساد است به همین خاطر امیدوارم، این صحبتی که اینجا می کنم به نجات فوتبال و پاکی آن کمک کند و نجات داورانی که خالصانه با عشق زحمت می کشند برای اینکه به رده های بالای داوری برسند و پیشرفت کنند.
سال گذشته کمیته داوران به بیش از صد داور قضاوت داد در لیگ برتر، همان موقع شایعه شد این اتفاق به این دلیل افتاده که انتخابات فدراسیون فوتبال را در پیش داریم و کمیته داوران می خواهد رأی جمع کند و برای همین داوران لیگ افزایش پیدا کردند. امسال که دیگر انتخاباتی در پیش نیست فکر می کنید چرا صد داور و کمک داور لیگ برتری خواهیم داشت.
گرچه من خودم خیلی روی این عددها حساسیت ندارم و اعتقاد دارم داوران با کیفیت هرچقدر وجود دارند، با کیفیت و سالم هستند و برای این قوه قضاییه فوتبال ما نیاز هستند اصلا نمی توانیم بگوییم چه تعدادی احتمال دارد ۲۰ داور داشته باشید و به آنها افتخار کنید و ممکن است ۷۰ تا، نمی شود گفت. ولی متاسفانه رئیس کمیته داوران یا هرکسی که در این چند وقت سرپرست و رئیس بوده، استقلال کافی ندارد. استقلال کافی ندارد یعنی چه؟ اصلا جزو اساسنامه فیفا است که کمیته داوران نباید جزو هیات رئیسه باشد. وقتی شما جزو هیات رئیسه فوتبال هستید یعنی که روابط تان با هیات ها حسنه است و هرآنچه آنها می گویند به شما باید اجابت کنید وگرنه دور بعدی ریاست فدراسیون فوتبال در آن هیات رئیسه حضور ندارد. پس ما اگر قرار است داوری را نجات دهیم فعلا به یک رئیس مستقل و پاک نیاز داریم تا انشالله داوری ما را نجات دهد.
وحید صالحی اعلام کرد قصد دارد از داوری کناره گیری کند و با داوری خداحافظی کند. این تصمیم را ما جدی نمی گیریم و امیدواریم که مسئولان فدراسیون فوتبال مانع این اتفاق شوند و همینطور اتفاقات مشابه که ممکن است در خصوص داوران بیفتد. کسانی که باید از فوتبال بروند و خداحافظی کنند مسلما داوران با تجربه و خوب ما نیستند این دلال ها هستند که باید از فوتبال ما بروند و دست نفوذشان باید از جاهای مختلفی که هست قطع شود. امیدواریم فدراسیون فوتبال این موضوع را به صورت ریشه ای پیگیری کند و دلال ها را از فوتبال ما ریشه کن کند.
امیدوارم این اتفاق بیفتد ولی قصدم جدی است. این تصمیم خیلی جدی است و به داوری برنمی گردم. می دانم این مصاحبه ای که امروز کردم با شما متاسفانه دو ماه ذهن اهالی فوتبال را به فکر فرو ببرد و ما دوباره فراموش می کنیم ولی از همه اهالی فوتبال، از همه تیمهایی که دوست ندارند فوتبال اصالت خودش را پیدا کند، آن زندگی ای که در فوتبال وجود دارد را پیدا کند از آنها می خواهم که مطالبه کنند از فدراسیون فوتبال و بخواهند فوتبال و داوری به سمت درستی پیش برود. من قصدم بسیار جدی است و به داوری برنخواهم گشت.
من دیگر سوالی ندارم، فکر میکنم هرسوالی که به ذهن مخاطب آمده در این خصوص را پرسیده باشم اما اگر مسئله ای هست که نپرسیده باشم و حرف دیگری باقی مانده باشد را به شما واگذار می کنم.
بعضی مواقع می گویند که آدم شکایت خدا را پیش خدا نمی تواند کند، مسئولین فوتبال خیلی بهتر از من می دانند که در این فوتبال چه خبر است و فکر می کنم من بعد از ۲۰ سال متوجه شدم در داوری چه می گذرد امیدوارم عزم جدی وجود داشته باشد برای پاکسازی فوتبال.
