این گفتوگو نه در رسانههای عمومی، بلکه در تلویزیون رسمی باشگاه تولید و منتشر شد؛ یعنی محصولی اختصاصی که سرمایه، زمان و فکر باشگاه پشت آن قرار داشت.
اما ناگهان همان محتوای اختصاصی، بدون اجازه و بدون پرداخت هیچ هزینهای، در رسانه ورزش سه منتشر شد. رسانهای که همه میدانند وابسته به جریانهای خاص است و به شدت جانبدارانه عمل میکند، به جای احترام به استقلال و هوادارانش، راهی را انتخاب کرد که باید نامش را «تعدی آشکار» گذاشت.
کپیرایت؛ قانونی که در ایران قربانی میشود
در دنیای حرفهای رسانه، هیچکس نمیتواند بدون کسب مجوز یا توافق مالی، محتوای تولیدی دیگری را بازنشر کند. حتی اگر مصاحبه با یک چهره عمومی باشد، حق نشر با نهادی است که آن را تولید کرده است. اینجا هم حق با باشگاه استقلال بود؛ چون هزینه تولید و انتشار مصاحبه سیدورف را خودش پرداخت اما همه رسانهها از آن استفاده کردند و کسی هم به آنها خرده نمیگیرد.
در ایران، قانون کپیرایت عملاً یا وجود ندارد یا آنقدر ضعیف است که رسانهها بدون ترس از پیگرد حقوقی، به راحتی دست به سرقت محتوایی میزنند. در نتیجه، رسانهای متمول مثل ورزش سه میتواند به جای تولید محتوای اختصاصی، با دزدی رسانهای نیازهایش را تامین کند.
حذف اسپانسر؛ بیاحترامی مضاعف
همانطور که نوشتیم همه رسانهها به انتشار این گفتگو پرداختند اما رفتار ورزش سه تنها به انتشار این مصاحبه محدود نشد. آنها تصویر اسپانسر باشگاه استقلال، که در پسزمینه مصاحبه قرار داشت، «مات» کردند تا هیچ نشانهای از حامی مالی باشگاه دیده نشود. این حرکت، نهتنها غیراخلاقی، بلکه مصداق یک ضربه مستقیم اقتصادی است.
اسپانسرها برای دیدهشدن نام و برندشان هزینه میکنند. وقتی رسانهای بدون اجازه مصاحبه را بازنشر و همزمان حامی مالی باشگاه را محو میکند، عملاً باشگاه را از یک فرصت تبلیغاتی و مالی محروم میسازد. این همان چیزی است که در دنیا با عنوان «نقض حقوق تجاری» و «کاهش ارزش برند» شناخته میشود.
مسئولیت باشگاه استقلال
باشگاه استقلال باید این بار کوتاه نیاید. شکایت رسمی از ورزش سه نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.
اول به دلیل دفاع از حقوق رسانهای خود؛
دوم برای احترام به اسپانسر و سایر شرکای تجاری؛
سوم برای اینکه چنین رفتارهایی در آینده تکرار نشود.
باشگاه میتواند تحت عنوان «درخواست خسارت» یا همان مطالبه غرامت وارد عمل شود. حتی اگر قوانین کپیرایت در ایران سست باشند، باز هم قوانین تجارت، تبلیغات و عرف رسانهای امکان پیگیری را فراهم میکنند. همین که باشگاه بتواند ثابت کند انتشار گفتگو با حذف اسپانسر، به روابطش با اسپانسر آسیب زده، کفایت میکند.
ورزش سه؛ رسانهای یکطرفه
فراموش نکنیم ورزش سه در سالهای اخیر بارها نشان داده که استقلال برایش تنها یک سوژه سوژه برای حاشیه سازی است. از جانبداریهای آشکار در گزارشهایش تا همین رفتار اخیر، همه نشان میدهد این رسانه به جای رعایت انصاف، اولویت را به منافع خاص باشگاه مورد علاقه سردبیرش میدهد. وقتی رسانهای به راحتی هزینه خرید پخش زنده قرعهکشی لیگ را پرداخت میکند، اما حاضر نیست برای مصاحبه اختصاصی استقلال یک ریال هزینه کند که هیچ بلکه به شکلی زشت و دور از اخلاق تصویر اسپانسر را هم محو میکند، یعنی ارزش واقعی استقلال برایش چیزی جز ابزار جذب مخاطب نیست.
زمان تغییر رویکرد
باشگاه استقلال باید یاد بگیرد که مالکیت معنوی و رسانهای به اندازه قرارداد بازیکن و مربی ارزش دارد. اگر امروز جلوی ورزش سه نایستد، فردا رسانه دیگری به خودش اجازه دزدی محتوا، را میدهد و اسپانسرها را از باشگاه استقلال گشایند میکند.
از مدیران استقلال انتظار میرود در کنار دغدغههای فوتبالی، تیم حقوقی و رسانهای قدرتمندی تشکیل دهند تا چنین مواردی را بهطور جدی پیگیری کنند. این شکایت میتواند نقطه آغازی باشد برای اینکه باشگاه استقلال بالاخره در عرصه رسانهای هم به جایگاه واقعی خودش برسد.
ورزش سه در ماجرای مصاحبه سیدورف مرتکب دو خطا شد:
۱٫ انتشار محتوای اختصاصی بدون اجازه.( که باشگاه استقلال با انتشار آن از سوی رسانههای مختلف مخالفتی نداشت و تمام رسانهها نیز با رعایت اخلاق حرفهای نام اسپانسر را منتشر کردند به جز ورزش سه)
۲٫ محو نام اسپانسر و ضربه اقتصادی به استقلال.